Jakim milenialsem byłby Jezus? Jak ten radykalny głosiciel idei miłości i tolerancji żyłby – oraz jak zginąłby – w czasie Netflixa i Instagrama; kredytów na mieszkanie i etatów w korpo; ludobójstwa Ujgurów i bombardowań w Strefie Gazy; fake newsów i deepfake’ów; fałszywych internetowych uzdrowicieli i mafijnych praktyk w strukturach kościelnych? Jak reagowałby na całe zło…
„We Will Rock You” – musical jak pluskwa milenijna
Już dawno zapowiedź nowej premiery nie wywołała takiego poruszenia wśród widzów jak ogłoszone przez Teatr Muzyczny Roma plany wystawienia w 2023 roku We Will Rock You Bena Eltona – jukebox musicalu z piosenkami grupy Queen. Komentujący podzielili się na: entuzjastów („Kupuję bilet w ciemno”); ostrożnych („Queen po polsku mnie przeraża, ale liczę, że wybrniecie z…
Rocznicowo: pięć pierwszych musicali
Dziś mija dwadzieścia lat od pojawienia się musical.pl w Internecie. Dwadzieścia lat brzmi kosmicznie; witryna musical.pl istnieje dłużej niż YouTube, Spotify, a nawet Gmail! Wprawdzie nie stała się, jak powyższe, potęgą Doliny Krzemowej, ale łączy ludzi o wspólnej pasji, a to już coś. Z okazji dwudziestolecia musical.pl chciałabym podzielić się z wami kawałkiem mojej osobistej…
„Wytęż słuch, to śpiewa lud”: Musicalowe przeboje, które pomagały wyrażać doświadczenia roku 2020
Rok 2020 zmienił naszą codzienność, myślenie i plany. Zamknął nas w domach, ale i wyprowadził na ulice. Branży musicalowej zafundował wielomiesięczny przymusowy urlop. Które piosenki z musicali były w tym roku szczególnie obecne i pomagały komentować rzeczywistość? Wybuch pandemii Wczesną wiosną, kiedy wirus SARS-CoV-2 dotarł do Polski i rodacy karnie zamknęli się w domach…
Nowe życie pieśni: projekt „Posyłka”
Zanim Jesus Christ Superstar stał się teatralną i filmową rock operą, materiał wydano w formie albumu koncepcyjnego. Podobnie było z The Who’s Tommy i kilkoma innymi tytułami. Nowy polski album koncepcyjny – Posyłka z muzyką Władysława Żeleńskiego – również został pomyślany jako punkt wyjścia do realizacji scenicznej. O drodze od pomysłu do premiery albumu i…
Musical czasu pandemii
Wychowaliśmy się w kulcie megamusicali. Musicalu uczyły nas wielkie sceny Baduszkowej i Romy. I Metro, które w chwili premiery było dla polskich widzów nieporównywalną do niczego superprodukcją. Ostatnio zaczynamy przekonywać się do bardziej kameralnych widowisk, jak małoobsadowe Next to Normal, ale wciąż jeszcze marzy nam się zachodni rozmach na miarę Wicked. Czy pandemia COVID-19 i…
Ci upiorni mężczyźni, czyli co jest nie tak z „Upiorem w operze”
Przez wiele lat podziwiałam Upiora w operze Andrew Lloyda Webbera za piękno kompozycji. Jednocześnie dość niechętnie do tego musicalu wracałam. Nie zastanawiałam się jednak nad przyczynami tej niechęci, uznając, że widocznie nie odpowiada mi stylistyka rodem z XIX-wiecznej powieści grozy. Kiedy jednak założony na okoliczność pandemii koronawirusa internetowy kanał „The Shows Must Go On!” przypomniał…
Dlaczego Meyerhold oglądałby „Pippina”?
Blisko pół wieku polska publiczność czekała na premierę Pippina Stephena Schwartza i oto 7 września 2019 roku Pippin zagościł na scenie Teatru Muzycznego w Poznaniu. Spektakl Jerzego Jana Połońskiego został bardzo dobrze przyjęty i, co ciekawe, odebrany jak nowinka z Zachodu, choć przecież – jako pięćdziesięciolatek – musical ten mógłby uchodzić za kompletną ramotę. W…
Kronika musicalu, kronika Internetu
Usłyszałam kiedyś na studiach, że mam niespotykany adres mailowy. Mój ulubiony wykładowca przyznał, że nigdy wcześniej nie słyszał o używanej przeze mnie poczcie. I nic dziwnego, bo odkąd tylko istnieje Internet, zawsze byłam jedyną osobą na świecie, do której można pisać na „@musical.pl”. Historia witryny musical.pl sięga 2 marca 2002 roku – to data rejestracji…
Prawda czasu, prawda Disneya: O musicalach z perspektywy postkolonialnej
Rok 2019 przyniósł światowemu kinu nowe wersje kultowych disnejowskich musicali z lat 90. XX wieku – Aladyna i Króla lwa. Oba filmy zostały przyjęte przez widzów z umiarkowanym entuzjazmem. Krytykowano bollywoodzką stylizację Aladyna i fotorealistyczną animację Króla lwa. Czy wprowadzenie estetyki rodem z Bollywood było strzałem w stopę i dlaczego nie powstanie remake Pocahontas? Jakie…
Republika musicali ze stolicą w Poznaniu
O musicalach można rozmawiać godzinami i nie wyczerpie się tematu. Dowodu na prawdziwość tej tezy dostarczyli uczestnicy ogólnopolskiej konferencji naukowej Republika musicali: Historia – gatunek – interpretacje, która odbyła się w dniach 6–7 czerwca 2019 w Poznaniu. Obrady w ramach trzech sesji trwały łącznie dziewięć godzin, po czym przeniosły się w kuluary. Konferencja, której…
„Piloci” w Romie: Od malowanych prospektów do ekranów ledowych, czyli jak historia zatoczyła koło
Jednym z najczęściej przywoływanych tematów w kampanii promocyjnej Pilotów – polskiego musicalu wystawionego w 2017 roku warszawskiej Romie – były ogromne ekrany ledowe współtworzące scenografię spektaklu, reklamowane jako najnowsza zdobycz techniki teatralnej. Jakkolwiek ekrany wyświetlające obrazy generowane komputerowo są rzeczywiście nowinką techniczną dotychczas rzadko spotykaną w teatrze, to sposób ich wykorzystania w Pilotach przywodzi na…
Piosenka aktorska – co to jest i czy w ogóle istnieje?
Nie powstała dotychczas jedna powszechnie uznana definicja piosenki aktorskiej. Niektórzy wręcz twierdzą, że nie istnieje sama piosenka aktorska – że to puste, sztucznie nadmuchane pojęcie. Ale nawet jeśli tak jest, to czy w tym pojęciu mieści się aktor śpiewający swoją partię w musicalu? Piosenka aktorska to taki dziwny twór, którego nikt nie lubi definiować, a…
Czy musical improwizowany to musical?
„Poezja to nie rozpasana wyobraźnia, ale dyscyplina myślenia”1 – powiedział kiedyś w wywiadzie Zbigniew Herbert, dając do zrozumienia, że utwór liryczny nie jest bezładnym strumieniem świadomości, a dobry poeta musi stosować się do szeregu zasad. Podobnie jest z każdą improwizacją – literacką, muzyczną czy teatralną: odbywa się według ściśle określonych reguł. Gdyby nie one, improwizacja…
Tłumaczenie ma znaczenie, część II: dlaczego warto mówić o przekładzie piosenek z musicali?
To jasne: w musicalu chodzi o muzykę. O popisy wokalne i taneczne. Nie da się jednak zrobić musicalu bez tekstu. Nawet w widowisku prawie zupełnie pozbawionym fabuły, jak choćby Cats, aktorzy muszą dostać słowa do wyśpiewania. Warstwa tekstowa jest tu równoprawnym budulcem, a jej jakość przekłada się bezpośrednio na jakość całego dzieła. W wielu…
Tłumaczenie ma znaczenie, część I: o roli tłumacza w kulturze
Romeo i Julia, Mały Książę, Odyseja, Biblia… Znamy, czytujemy – albo przynajmniej cytujemy. Ale kto z nas może pochwalić się lekturą Homera w oryginale? Kto potrafiłby podać nazwisko autora czytanej w dzieciństwie polskiej wersji Małego Księcia? I czy Bóg rzekł do Mojżesza – po polsku – „Jestem, który jestem”? Jesteśmy tak przyzwyczajeni do przekładów, że…
Zmiany, zmiany…
„Zmieniamy się dla Ciebie” – reklamują się sklepy w centrach handlowych, kiedy akurat przechodzą generalny remont. A dla kogo i po co zmienia się musical.pl? Wszystko zaczęło się od zachwytu nad musicalem Cats i fascynacji możliwościami raczkującego u nas Internetu. Był rok 2001 – założyłam pierwszą polskojęzyczną stronę o Cats, dziś już nieistniejącą. Porzucona…