Piosenka For Forever z musicalu Dear Evan Hansen to konfabulacja. Tytułowy Evan zmyśla, kłamie przed swoimi słuchaczami i przed sobą samym. Aby jednak móc złapać go na kłamstwie, trzeba najpierw dobrze przeanalizować jego słowa. Dlatego w tłumaczeniu tego songu szczególnie ważne jest oddanie treści oryginalnej wypowiedzi ze wszelkimi detalami, istotnymi dla fabuły musicalu i pozwalającymi zrozumieć wewnętrzny świat Evana. Pominięcie niektórych informacji odbiera siłę wyrazu całej scenie, a postaciom – część ich motywacji.

Nastoletni Evan próbuje przekonać najbliższych zmarłego niedawno Connora, że obu chłopców łączyła głęboka, lecz ukrywana przed światem przyjaźń. Ponieważ w rzeczywistości Evan słabo znał Connora i niewiele o nim wiedział, stara się uprawdopodobnić swą wersję wydarzeń, wplatając w opowieść strzępki informacji zasłyszanych od rodziców Connora. Dlatego ważne jest, by w piosence pojawiła się wzmianka o cukierni À La Mode, a przede wszystkim – o starym sadzie, do którego rodzina miała szczególny sentyment.

Równie ważne jest pokazanie, że choć Evan stara się stworzyć na poczekaniu spójną i barwną historię, to w gruncie rzeczy nie ma pojęcia o tym, co mówi. A mówi o rzekomych wspólnych planach pokonania na rowerach Szlaku Appalachów (w moim przekładzie: „Zjeździć Appalachów Szlak”). Ten słynny amerykański szlak turystyczny jest trasą pieszą i nastolatkowie faktycznie zainteresowani tematem z pewnością by o tym wiedzieli. Wprawdzie mało który polski odbiorca jest w stanie wyłapać, że Evan „plącze się w zeznaniach”, ale nie zwalnia to tłumacza z obowiązku przełożenia tak kluczowych kwestii.

Dla charakterystyki postaci Evana i jego wyobrażenia o idealnej przyjaźni najistotniejszy fragment to ten, w którym mowa o porozumiewaniu się za pomocą żartów, których nikt postronny nie byłby w stanie zrozumieć, i cytatów z ulubionych piosenek (w moim tłumaczeniu: „My, jak to kumple, mamy czas (…) / I na tekst z ulubionych płyt, / I na żart hermetyczny zbyt”). Te dwa bardzo życiowe, konkretne przykłady koniecznie muszą pojawić się w piosence. Sprowadzenie ich do ogólnika typu: „Mamy swój własny świat” jest zabiciem ducha poezji, bo dobra poezja polega na tym, że nie mówi wprost.

 

W nieskończoność

EVAN
Wczesny czerwiec, może maj,
Dzień jak z obrazka i my dwaj
W tym dniu.
Wieś i krętych ścieżek splot,
Jeszcze lody w À La Mode
I już – to tu.

Zielona przestrzeń wokół nas,
My, jak to kumple, mamy czas
Na masę bzdur:
I na tekst z ulubionych płyt,
I na żart hermetyczny zbyt,
Coś w mol, coś w dur;
Potok słów pod niebem bez chmur.

Błękit ciągnie się w nieskończoność,
Świat płynie sobie w tle w nieskończoność,
Mogłoby to tak trwać w nieskończoność jak sen:
My dwaj i ten piękny dzień.

O planach naszych słucha sad:
Po szkole chcemy ruszyć w świat
Jak w busz,
Zjeździć Appalachów Szlak,
Na żagle pruć, na przygód brak
Nie narzekać już.

I rozmawiamy cały czas
O pannach, które nie chcą nas,
Choć mogłyby.
On patrzy w krąg i mówi: „Wiesz,
Tu jest najlepiej, mów co chcesz,
Bo tam ja, gdzie ty”.
Potok słów pod niebem bez mgły,
Naszych słów pod niebem bez mgły.

Błękit ciągnie się w nieskończoność,
Świat płynie sobie w tle w nieskończoność,
Mogłoby to tak trwać w nieskończoność jak sen,
Jak sen.

Światło niesie się w nieskończoność,
Słońce ciepło śle w nieskończoność,
Nie musimy się w nieskończoność kryć w cień –
My dwaj i ten piękny dzień.

I nagle on
Rusza na najwyższe z drzew,
Z oddali krzyczy: „Za mną chodź”
I w żyłach prędzej krąży krew,
Biegnę więc,
Ciekaw, czy z góry ujrzę inny świat niż nasz.

Co krok wyżej i wyżej,
A szczyt bliżej i bliżej,
I pnę się tak bez końca,
I chcę wznieść się do słońca,
Niech świeci mi w twarz.

Ale gałąź się łamie, lecę w dół
I jakbym czuł
Swej ręki pół,
Nie czuję jej,
Ale pomoc idzie do mnie,
On przyszedł po mnie,
Już wszystko jest okej.

Błękit ciągnie się w nieskończoność,
Świat płynie sobie w tle w nieskończoność,
A on obok mnie w nieskończoność jak cień,
Mój cień.

Światło niesie się,
Słońce ogień śle,
Nie musimy się w nieskończoność kryć w cień –
My dwaj,
Tak – dwaj!…
I ten piękny dzień.

W nieskończoność, oryg. For Forever z musicalu Dear Evan Hansen, muz. i sł. oryg. Benj Pasek i Justin Paul, tłumaczenie na jęz. polski: Małgorzata Lipska (2020)