Ta niewielka książeczka o długim tytule powstała, jak deklaruje autor, celem przybliżenia czytelnikowi i upowszechnienia rodzimego dorobku musicalowego oraz dla zapełnienia luki na polskim rynku wydawniczym. Grzegorz Lewandowski zauważa: „Na łamach większości dostępnych wydawnictw i publikacji naukowych musical polski zazwyczaj jest ukazany przez pryzmat jego historycznych przeobrażeń, odniesień do opisów bądź szczegółowej analizy libretta, pomijając przy tym istotną kwestię, że «organizm» muzyczny, jakim jest musical, oprócz stanowiącego «ciało» libretta, ma również «duszę» – muzykę” (s. 8–9).
Książka Lewandowskiego składa się z czterech zasadniczych części. Pierwszą stanowi zapis rozmów o stanie polskiego musicalu przeprowadzonych z kompozytorami: Jarosławem Kordaczukiem (autorem musicalu Noc w środku dnia, 2006) oraz Tomaszem Szymusiem (członkiem orkiestry Teatru Muzycznego Roma w Warszawie m.in. przy inscenizacji Miss Saigon, 2000).
Część druga to analiza partytur kilku wybranych songów, m.in. z musicali Cień, Prawo pierwszej nocy czy Romeo i Julia. Autor zwraca uwagę na rolę poszczególnych instrumentów w realizacji warstwy muzycznej, a także na potencjał różnych rozwiązań aranżacyjnych, np. wykonania danego utworu wyłącznie przy akompaniamencie fortepianu.
Trzecia część książki zawiera zestawienie wybranych songów musicalowych i arii operowych wraz z graficznymi schematami ich budowy (podział na takty, zwrotki, refreny, recytatywy itp.). Porównanie tych form muzycznych ma służyć wskazaniu podobieństw między songiem i arią w zakresie struktury, ambitusu czy kadencyjności.
Część czwarta – najobszerniejsza – zawiera charakterystykę jedenastu songów z musicali, które tworzone były w Polsce przez pół wieku, począwszy od lat 60. XX stulecia (m.in. Wygnanie z raju, Achilles i miłość, Błękitny zamek, Metro, Francesco). Autor każdorazowo wprowadza czytelnika w kontekst, streszczając w kilku zdaniach fabułę sztuki, po czym przechodzi do analizy warstwy muzycznej, cytując przy tym obficie teksty piosenek, a także prezentując fragmenty zapisu nutowego. Motywem przewodnim rozważań jest zawarta w tytule książki możliwość zaaranżowania songów na fortepian lub niewielki zespół, na potrzeby kameralnych, niskobudżetowych występów.
Wykonawstwo polskich songów musicalowych… Lewandowskiego to oryginalna propozycja spojrzenia na nadwiślańską twórczość musicalową nie przez pryzmat inscenizacji, lecz potencjalnego materiału dla wokalisty i akompaniatora. Rozdziały poprzedzające część właściwą (zwłaszcza wywiady z dwoma arbitralnie wybranymi muzykami) zawierają jednak szereg kwestii potraktowanych pobieżnie i niezwiązanych ściśle z tematem głównym. Jak konstatuje autor: „Twórcze dociekania w obrębie gatunku, jakim jest musical, zwłaszcza polski, to bogaty materiał na wielotomową publikację” (s. 127). Omawiana praca jest najlepszym potwierdzeniem tych słów. Mnogość zagadnień, które zostały w tej małej książeczce jedynie zasygnalizowane, lecz niewyeksploatowane, domaga się kilku dodatkowych (opasłych) monografii, pozostawiając czytelnika z poczuciem niedosytu.
Grzegorz Lewandowski
Wykonawstwo polskich songów musicalowych z towarzyszeniem fortepianu i zespołu kameralnego jako forma popularyzacji gatunku
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
Olsztyn 2013
Wydanie I
ISBN: 978-83-7299-823-1
148 stron, brak ilustracji
Oprawa miękka
21 cm × 15 cm
Spis treści
Wstęp — 7
I. Musical widziany oczami twórców — 13
II. Stylistyczna analiza partytur wybranych songów — 29
III. Graficzna wizualizacja budowy songu musicalowego i arii operowej jako solowych pierwiastków tkanki muzycznej dzieła scenicznego — 37
IV. Opis dzieła — 45
1. Song Walc o Paryżu z musicalu Dama od Maxima — 46
2. Song Gdy dwoje ludzi się pokocha z musicalu Wygnanie z raju — 54
3. Song Ech, ta noc z musicalu Diabeł nie śpi — 59
4. Song Razem przez życie z musicalu Cień — 67
5. Song To jest mój dzień z musicalu Achilles i miłość — 77
6. Song Iść z musicalu Błękitny zamek — 83
7. Song Arka z musicalu Miss natura — 88
8. Song A ja nie z musicalu Metro — 93
9. Song Twych oczu blask z musicalu Romeo i Julia — 101
10. Song Rozmowa z musicalu Noc w środku dnia — 108
11. Song Sąd z musicalu Francesco — 113
Zakończenie — 127
Aneks — 135
Summary — 139
Bibliografia — 141
